Кез келген қоғамның үдерісінің басты көрсеткіші — оның мәдени жетістіктері екені ешкімге құпия емес. Сондықтан оларды халықаралық деңгейде насихаттау өте маңызды.

Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласы аясында іске қосылған «Жаһандық әлемдегі қазіргі қазақстандық мәдениет» деп аталатын арнайы жобасының арқасында Қазақстандық мәдениеттің барлық заманауи үрдістерімен танысуға бірегей мүмкіндік туды.

Бүгін біз 24 қыркүйекте өзінің сексен төртінші туған күнін атап өткен ұжым туралы айтқымыз келеді. Бұл — Куддус Кужамьяров атындағы Мемлекеттік академиялық ұйғыр музыкалық комедия театры.

Бай тарихы бар ұйғыр кәсіби театры сексен төрт жыл бойы көрермендерді ұйғыр халқының өшпейтін тарихымен, мәдениетімен, тілімен, салт-дәстүрлерімен таныстырып, патриоттық, ұлттық сана-сезім, ізгілік, Қазақстан халқының достығы, жоғары мораль және этика идеяларын көрсетеді.

Көпұлтты Қазақстанның мәдениеті мен өнерімен тығыз байланыс орнатқан кәсіби ұжым ретінде қалыптасқан Ұйғыр театры ұлттық драматургия арқылы жалпыадамзаттық мәселелердің шығармашылық шешімін көрсетеді.

Театрдың өткені, бүгіні және болашақ жоспарлары туралы «Assembly.kz» сайт редакциясы шығармашылық ұжымның жетекшісі Руслан Абдушукурұлы Тоқтахуновпен әңгімелескен еді.

— Руслан Абдушукурұлы, театрдың даңқты тарихы бар. Өз «ғасырында» екі үлкен күйзелісті бастан өткерді, осының бәріне қарамастан, төзімділік танытып дамыды, шын мәнінде ұйғыр мәдениетінің үлкен «үйі» болды. Қазіргі заманғы театрдың тарихын баяндап берсеңіз.

— Рақмет. Расымен де солай. Театр көптеген тарихи драмалар мен трагедияларды бастан кешірді, бірақ мелодрамалар да, комедиялық жағдайлар да болды, қиындықтар да кездесті, «ерліктер» де жасалды. Осылайша театр өзінің бай өмірімен өмір сүруде.

Бір кезде өз жолын шағын ғана «Синеблузник» көркем өнерпаздар үйірмесі ретінде бастаған театр Қазақстанның тәуелсіздік жылдарында жоғары кәсіби биіктерге жетіп, өнердің барлық жанрларын дамытуға мүмкіндік алды: театр сахнасында аса қайғылы оқиғалы қойылымдар, драма және комедия, эксперименталды қойылым, фольклор, би өнері және қазіргі заманғы эстрадасы көрсетілді.

Театр тарихының беттерін оның құрылуының бастауында болған бұрынғы әртістерін еске алмай оқу мүмкін емес, бұл — атақты өнер өкілдері, есімдерін ізгілікпен, құрметпен ғана еске аламыз. Әр жылдары сахна өнерінің дамуына режиссерлер, композиторлар, көрнекті өнер қайраткерлері үлкен көмек көрсетті, олардың есімдері театр тарихының даңқты шежіресіне енгізілді.

Сөз жоқ, Ұлы Отан соғысы бүкіл ел тарихына белгілі бір із қалдырды және ауыр ауыртпалық пен сынақ болды. Сол уақытта ұйғыр театрына да шығармашылық өмірін қайта құруға тура келді. Соғыстың алғашқы күнінен-ақ театр труппасы жартыкештеніп, азайып қалды. Ерлер құрамы майданға шақырылды. Соғысқа бәрі кетті — драматургтер, жазушылар, композиторлер, әртістер. Көбісі неміс фашистерімен болған шайқаста ерлікпен қаза тапты.

Осы кезде Алматыға бір уақытта ғимаратқа мұқтаж болған бірнеше әскери госпитальдер орналастырылады. Бұның маңыздылығын ескере отырып, 1941 жылдың қыркүйегінде ұйғыр музыка-драмалық театры Алматыға жақын орналасқан Шілік ауылына көшеді.

Соғыс жылдарында Ұйғыр театры арба үстінде өмір сүрді. Төрт ірі ауданға қызмет етті: Еңбекші қазақ, Шілік, Ұйғыр, Жаркент. Осы уақыт ішінде театр қорғаныс тақырыбына 13 бірактілі пьеса қойды, қорғаныс сипатындағы екі концерт көрсетті.

— Театр өзінің сексен төртінші туған күнін атап өтуде, маңызды дата. Әрине өнер ардагерлері бар екені анық. Жеңіс күні мен қарттар күнінен басқа олармен кездесу үшін тағы да қосымша себептерді қарастырасыздар ма? Мүмкін аға буын жас актерлермен тығыз жұмыс жүргізетін болар? Бір сөзбен айтқанда, сахна өнері ардагерлерінің қуатты әлеуеті қалай іске қосылған?

— Қазір жиырма төрт ардагеріміз бар. Бұл адамдардың еңбегіне баға жетпейді. Өз уақытында жанқиярлық еңбегі арқасында олар театрды аяғына тұрғызып, оны табысты әрі танымал етті. Шынында да біздің беделді театр шеберлерімен кездесуге көптеген себептер бар. Біз Жаңа жылда, театр күнінде, Ұлы Отан соғысы мерекесінде, 8 наурыз – Халықаралық әйелдер күнінде, қарттар күнінінде ардагерлерімізді қонақ қылып, мерекені бірге қарсы аламыз. Театр басшылығының тарапынан үнемі материалдық көмек көрсетіліп тұрады. Аға буынға қамқорлық біздің арнайы бақылауымызда.

— Театр бірнеше рет атауы мен орналасқан жерін өзгертті. Осының бәрі немен байланысты болды?

— Иә, дұрыс айтасыз. Жоғарыда айтылғандай, өмір үнемі өз түзетулерін енгізіп отырады. Тек бір адамға немесе ұжымға тәуелді емес жағдайлар болады, төтенше жағдайлар бар дегендей. Сондай кезде жағдайлардың ығына жығылу керек болады. Бұл әдеттегі қалыпты жағдай. Ең бастысы – біздің мәреге жеткендегі нәтижеміз.

Сонымен 1961 жылы Ұлы Отан соғысы аяқталғаннан кейін 20 жыл өткен соң, біздің театр Алматы облысының Еңбекшіқазақ ауданынан Алматыға қайта көшіп келді. Бастапқыда театр Пушкин ғимаратында орналасты. Дәл сол кезде, 1961 жылы республикалық деген мәртебе алды. Кейінірек 1967 жылы біз Ұйғыр музыкалық драма театрынан «Ұйғыр музыкалық комедия театры» деп атауымызды өзгерттік.

1969 жылы біздің театр Дзержинский көшесінде орналасқан (бұрынғы НКВД клуб-театры) ғимаратты кәріс музыкалық комедия театрымен бөліседі. 1960-1970 жылдар аралығындағы бұл уақыт бөлігі театр үшін оқиғалар мен тұрақты өзгерістерге толы болды.

Айтпақшы, Қазақстанның мәдениетін дамытудағы шығармашылық жетістіктері үшін 1984 жылы біздің театр «Құрмет белгісі» орденімен марапатталды.

— Театр ғимаратының қайта жаңартылуына байланысты (1991-2002 жылдар) үлкен ұжым ғимаратсыз қалды. Бұл уақыт үлкен сынақ болғанын айтпаса да түсінікті. Театр екі жойқын күйзелісті бастан кешірді. ҰОС жылдары және посткеңестік дағдарыс. Дегенмен сол күңгірт күндерге төтеп бергендей ме?

— Иә, шын мәнінде, объективті себептермен театр ғимаратының алғашқы күрделі жөндеуі он бір жылға созылды. Осының салдарынан үлкен шығармашылық ұжым ғимаратсыз болды. Бірақ театр ғимаратын қайта құру кезеңіндегі күрделі экономикалық, материалдық және моральдық шығындарға қарамастан, ол өнердің жаңа көкжиегін игере отырып, жұмысын жалғастырды. Бұған театрдың көптеген халықаралық, өңірлік және республикалық театр фестивальдеріне қатысуы куәландырады, театрдың үздік спектакльдері, оның талантты әртістері фестивальдар мен дипломдардың лауреаттары атақтарына ие болды.

Осыдан кейін театр ғимаратында 2009 жылы ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілді. Міне, 9 жылдан кейін театр сахнасының өзіне де, жалпы театрдың әкімшілік ғимаратына, көркем цехтың төбесіне де күрделі жөндеу жүргіздік. Желдету жүйесін орнаттық. Сонымен қатар біз көрермен залын, ғимараттың қасбетін, фойені, галереяны, гримерлік бөлмені, жертөле жайларын, сантехникалық жабдықтарды күрделі өзгертеміз. Мұндай кешенді жөндеуді театр бұрын-сонды көрмеген. Іс жүзінде резервтік қорек көзін (дизель генераторы 70 кВт) орнаттық, жүйеге өрт қауіпсіздігі жүйесі қосылды. Бір сөзбен айтқанда, жұмыс екі жылға жетті. Менің ойымша, көрермендер барлық жұмысты және сапалы өзгерістерді лайықты бағалайды, өйткені нәтижесінде барлығы солар үшін жасалған ғой.

— Театрдың есебінде көптеген марапаттар, дипломдар, медальдар бар …

— Кез-келген театр сияқты біз де еліміздің мәдени және қоғамдық өміріне шынайы белсенділікпен қатысамыз. Республикалық және халықаралық фестивальдерге қатысуға шақыруларды жиі аламыз. Бұл негізінен ұжым үшін де, әр актер үшін де өте маңызды. Португалия, Египет, Венгрия, Түркия, Финляндия, Германия, Әзірбайжан, Ресей, Қырғызстандағы халықаралық фестивальдарға қатыстық. Мұның бәрі біздің жұмысымыздың қызу жүретіндігін байқатады.  

Осы жылдың мамыр айында «Нава» ансамблінің солистері Марат Норузов, солист-вокалист Михрат Рахметжанов, Азиз Гаппаров, драма әртісі Умид Касимов Бакуде өткен ІІІ Халықаралық «Мир мукамов» фестиваліне қатысып, ІІІ орынға ие болып, байқаудың лауреаты атанды, Әзірбайжан Республикасының Мәдениет және туризм министрлігінің дипломын алды.

Наурыз айында балет труппасы Алматыдағы «Сахнагер-2018» сыйлығын салтанатты марапаттау рәсіміне қатысты. Актриса Гулбахар Насырова «Екінші жоспардың үздік актрисасы» номинациясында лауреат атанды, актер Мухиддин Варисов «Үміт» номинациясында лауреат атанды.

Біздің әртістер Алматы әкімдігі, Мәдениет және спорт министрлігі және Қазақстан халқы Ассамблеясы желісі бойынша ұйымдастырылатын іс-шараларға жиі қатысады.

Балет труппасы Астанадағы Қазақстан халқының бірлігі күніне арналған және Қазақстан халқы Ассамблеясының XXV сессиясының мерекелік концертіне қатысты. Театр Отан қорғаушылар күніне орай қайырымдылық концерт берді. Ал балаларды қорғау күніне орай мүмкіндігі шектеулі балалар мен жетім балаларға арналған «Астана» спектаклінің көрсетілімі өтті.

— 2002 жылы театрдың қайта жаңартылған ғимаратының ашылу рәсіміне Президенттің өзі қатысты. Осылайша Мемлекет басшысы түрлі этностар өкілдеріне отандық қамқорлық пен жан-жақты мемлекеттік қолдау көрсету үлгісін көрсетіп отыр.

— Иә, шын мәнінде, біздің шығармашылық ұжымымыздың жетістіктері Тәуелсіз Қазақстанда лайықты бағаланған: 2002 жылы театр қайта жаңартылған ғимаратта жаңа театр маусымын ашты, салтанатты ашылу рәсіміне еліміздің Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың өзі қатысты. Менің ойымша, Мемлекет басшысы өз сөзінде біздің тарихымыздың шығармашылығына ғана емес, сонымен қатар Қазақстанда тұратын барлық халықтың мәдениетіне жоғары баға берді және театрларды бірінші кезекте бейбітшілік пен ұлтаралық келісімді сақтау ісіне қызмет етуге шақырды.

2005 жылы өзінің 70 жылдық мерейтойы қарсаңында театрдың жоғары абыройға ие болуына еңбек сіңірген Қазақстанның музыка өнерінің ажырамас бөлігіне айналған көрнекті композитор, Қазақстан Республикасының және КСРО халық әртісі, Қазақстан Республикасының және КСРО Мемлекеттік сыйлықтарының лауреаты, профессор К. Кужамьяровтың есімі берілгеніне біз өте қуаныштымыз. 2008 жылы театр алдындағы алаңда композиторға ескерткіш орнатылды.

— Театр репертуары туралы толығырақ айтып берсеңіз. Қойылымның қоржынында барлығы қанша спектакль бар? Жаңа театр маусымын қандай спектакльмен ашасыз? Жақын күндерге арналған афиша?

— Театрдың негізін драмалық труппа құрайды, оның репертуарына әлемдік деңгейдегі классиктердің шығармалары енгізілген.

Өз көрерменін отандық және әлемдік классиканың үздік туындыларымен таныстыра отырып, театр өзінің ұлттық драматургиясын қалыптастырады.

Ұйғыр халқының бай мәдени мұрасының иесі бола отырып, шығармашылық ұжым бүгінгі күні көрермендерді түрлі жанрдағы театр туындыларымен қуантады. Соңғы онжылдықтағы репертуарда Қ. Мансұровтың «Омар Мухаммадий», А. Ахметовтың «Африкалық күйеу жігіт», И. Гайып, Ш. Шаваевтың «Қашқария», М. Кебиров, И. Жалилов, К. Абдурасуловтың «Ипархан», М. Абдурахманов, М. Изимовтың «Аманнисахан», Г. Насированың «Лутпулла»,  А. Гүлиевтің «Мұралық алқа», «Құпиялы кітап», А. Ашири, К. Абдурасулованың «Идикут», «Жалғыз жалбыз», Т. Юнуса, Г. Насированың «Гульдастан», Д. Машурова, М. Ушурова, М. Изимованың «Ана мираси», Ю. Мухлисованың «Екі жұлдыз», А. Самсакованың «Баянчур», З. Кадирийдің «Гунчам», Д. Машурованың «Тәғдир тәниси», Г. Насированың «Назугум» секілді осындай туындылардың пайда болуы ұлттық драматургия дамуының жарқын дәлелі болып табылады.

Біздің театр тек талантты актерлер, режиссерлер және композиторларды ғана емес, сондай-ақ ұлттық өнерді дамытуға бірлесе үлес қосып келе жатқан ұйғыр жазушыларын, ақындары мен суретшілерін де өз айналасында шоғырландырды.

Осындай шығармашылық симбиоздың нәтижесінде театр сахнасында Садыр Палвана, Махмут Қожамияров, Назугум, Омар Мухаммадий, Ипархан, Аманнисахан, Лутпуллы, Билал Назым, Абдулла Розыбакиева, Барчук Артекина, Баянчура, Махмут Кашгари, Юсуф Хас Хаджиптің халық тарихында өшпес із қалдырған жарқын бейнелері жасалды.

Мұнда ұйғыр театрында өз қызметін бастаған кәсіби ұйғыр режиссерлерінің үлкен жетістіктері бар – олар режиссерлердің, драматикалық труппа жетекшілерінің дәстүрлерін табысты іске асыратын Ершат Жалилов, Диляра Садирова, Гапур Хамидуллаев, Шаим Шаваев, Акрам Ахметов, ҚР еңбек сіңірген қайраткерлері Ялкуньжан Шамиев, Мухитжан Изимов, Әзизжан Искандаров.

Театр репертуарында қазақ драматургиясының туындыларына әрқашан үлкен орын берілді. Бұл дәстүр отызыншы жылдардан бастау алған қазақтың көрнекті драматургі Ғабит Мүсірепов театрға өзінің «Қозы Көрпеш – Баян сұлу» атты мәңгілік пьесасын өзі әкеліп ұсынғаннан басталды. Бұл дәстүрлі қойылым Мұхтар Әуезовтың, Сәбит Мұқановтың және басқа да көптеген авторлардың шығармаларын сахналауға жол ашты. Бүгінде екі халықтың өнердегі достығы С. Балғабаев, И. Гайип, А. Тарази, И. Сапарбай, А. Оразбеков, Б.Мұқай және тағы басқа шығармаларымен тығыз байланысты.

Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 25 жылдығы театр үшін және оның көптеген көрермендері мен жанкүйерлері үшін үлкен тарихи оқиғамен ерекшеленді. Астана қаласының мерекесі қарсаңында ҚХА этномәдени бірлестіктерінің «Бейбітшілік пен келісімге 25 жыл» фестивалінде Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Қазақстанның кәріс, неміс және ұйғыр үш ұлттық театрына «академиялық» мәртебесін тағайындады. Біз үшін бұл ауқымды оқиға – еңбегіміздің ең жоғары деңгейде танылуы.

— Театрдың сандық және сапалық құрамы туралы айтып беріңізші. Қанша халыққа еңбек сіңірген актерлер, лауреаттар мен жастар жұмыс істейді?

— Театр тарихында әр түрлі атақтарға ие болған сахна шеберлерінің керемет жұлдыздары өсті. Бүгін бізде Қазақстанның төрт Халық әртісі, Қазақстан Республикасының алты еңбек сіңірген өнер қайраткері, төрт фестиваль лауреаты жұмыс істейді. Бірқатар талантты әртістер, режиссерлер, суретшілер мен композиторлар Қазақстан Республикасының ордендерімен, медальдарымен және Құрмет грамоталарымен марапатталды. Олардың арасында Мұрат Ахмадиев, Рахиям Саттарова, Рихан Махпирова, Адалят Акбарова, Гульнара Саитова, Марат Маметбакиев, Ахметжан Қадыров, Алымджан Айсаев, Кахарман Именов, Ялкуньжан Шамиев, Марат Норузов, Махмут Дараев, Мухитжан Изимов, Бахаргуль Ахмадиева, Ниязджан Тұрсынов, Саутжан Сонуров, Гузель Мәмединова, Нурали Варисов, Турдибун Аблизова, Фархаджан Даутов секілді қазақстандық өнер жұлдыздарының есімдері бар.

Біз өнер саласындағы орта және жоғары оқу орындарының қабырғасында жас таланттармен шығармашылық ұжым қатарын толықтыру мақсатында кадрлар даярлауға ерекше назар аударамыз. Мәселен, 1983 жылы театрдың шығармашылық ұжымына, А.Н. Островский атындағы Ташкент театр-көркемсурет институтын оқып бітірген, дарынды жастар тобы қосылды. Ұжым соңғы жылдары театр сахнасында өзінің көп қырлы таланттарын ашуға мүмкіндігі бар Т. Жүргенов атындағы Қазақ ұлттық өнер академиясының түлектерімен толығуда. Қазір бізде барлығы отыз алты жас актер жұмыс істейді.

— Соңғы уақытта көптеген театрлар дағдарысты бастан кешуде. Көрермен өнер ғибадатханаларына баруды тоқтатты деп бірнеше рет естідік. Бұл шындықтың Сізге қаншалықты қатысы бар? Нақтырақ айтқанда, жастар Сіздерге барады ма — өскелең ұрпақ?

— Әр театр өзінің шағын статистикасын жүргізеді. Ол бізде де бар. 2018 жылдың бірінші жарты жылдығындағы жағдай бойынша театрға тоғыз мыңнан астам көрермен келді, дегенмен біз әлдеқайда көп жоспарлаған болатынбыз, бірақ біз оған жабырқамаймыз.

Біздің ұжым тұрақты негізде көрермендерді театр репертуары туралы хабардар ету үшін жұмыс жүргізеді. Ұйғыр өнерін қастерлеушілер арасында театрға бару мәселесі бойынша жұмыстар жүргізіліп жатыр. Спектакльдерге абонементтерді тарату мәселелерді талқылауға байланысты беделді ықпалы бар қауыммен кездесулер өткізілді. Бір сөзбен айтқанда, жұмыс қайнауда. Жаңа маусымда көрермен тағы да көп болады деп сенеміз.

— Сіздер қаншалықты жиі гастрольге шығасыз?

— Қазақстан Тәуелсіздігінің алғалы көршілес мемлекеттермен экономикалық, мәдени байланыстардың нығаюымен ұйғыр әндері мен мұқамдарын орындау үшін өңірлердің шекарасын кеңейту мүмкін болды. Қазақстанның тәуелсіздігі жылдары алыс және жақын шетелдерге гастрольдік сапар ұйымдастырылды. Тек тамыз айының өзінде Өзбекстан, Қырғызстан, Алматы облысы бойынша гастрольдер өтті. Қазан айында Түрік Республикасына гастрольдік турларды жоспарлап отырмыз.

— Театр қойылымдарынан басқа, театр тағы немен өмір сүреді? Актерлік шеберлік үйірмелері немесе ұйғыр тілін оқыту курстары немесе музыкалық аспаптарда ойнауды үйрету үйірмелері бар ма?

— Қазіргі таңда театрда драмалық труппадан басқа «Нава» фольклорлық ансамблі, «Рухсара» би ансамблі, «Яшлық», «Сада» эстрадалық ансамбльдері белсенді жұмыс атқаруда. Театр сахнасында халық әртістерін еске алуға арналған әдеби-музыкалық кештер өтеді.

Сондай-ақ біз театр алаңында әртүрлі конференциялар, брифингтер, симпозиумдар өткіземіз.

Мысалы, ағымдағы жылдың басында Алматы қалалық ұйғыр мәдени орталығымен бірлесе отырып Қазақстан Республикасы Президентінің «Жолдау-2018» бағдарламасы бойынша «Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайында дамудың жаңа мүмкіндіктері» атты конференция өткіздік. Осы тақырып бойынша бірқатар қоғам қайраткерлері, депутаттар, мемлекеттік органдардың өкілдері баяндама жасады. Қазақстанның ұйғыр қоғамдастығының алдына қойылған жаңа міндеттер айтылды, дін және діни экстремизмнің алдын алу мәселелерінде мемлекеттік органдардың қызметін қолдау мәселелері қосымша талқыланды.

Бізде мемлекет Басшысы Н. Ә. Назарбаевтың бағдарламасы шеңберінде іс-шаралар жоспары жасалды – «Болашаққа көзқарас: қоғамдық сананы жаңғырту». Оның аясында біз шығармашылық интеллигенциямен дөңгелек үстел өткіздік: «Рухани жаңғыру – бұл біздің дамуымыздың кілті».

Осылайша, өзіңіз көріп отырғаныңыздай, біз мемлекеттік маңызы зор маңызды іс-шаралар мен құжаттарға көп көңіл бөлеміз. Бізді адамзаттың рухани–моральдық және мәдени аспектілері ғана емес, қоғамда болып жатқан экономикалық және саяси қайта құрулар да қызықтырады. Біз оларды жай ғана талқылап қана қоймаймыз, өз құзыретіміздің шеңберінде іске асырамыз.

— Болашақтағы жоспарларыңызбен бөліссеңіз?

— Жоспар шын мәнінде өте көп. Қазір театрдың жөндеу жұмыстарына басшылық толықтай кірісті. Бірақ біздің ағымдағы бұл мәселелеріміздің көрермендерге еш қатысы жоқ. Біз бұрынғы режимде жұмыс істеп жатырмыз. Біздің барлық концерттік бағдарламалар, спектакльдер Президентіміздің «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламасы аясында өтуде. Елордамыздың 20 жылдығына орай ұйғыр халқының атынан «Астана» спектаклі үлкен сыйлық болды. Спектакль Н.Ә Назарбаевтың «Қазақстан жолы» кітабы бойынша жазылған. Сахнада алғаш рет еліміздің Тұңғыш Президентінің бейнесі көрсетіледі. Ұйғыр театры, Мемлекет басшысын шақыра отырып Астана қаласында, қараша айында «Астана» спектаклінің премьерасын өткізуді жоспарлап отыр.

23 қарашада бізде, Алматы қаласында, сіздер сексен төртінші театр маусымының ашылуына қатыса аласыз. Бұл үлкен оқиға болады. Көрермен назарына біз жаңа қойылым «Лавина» спектаклін ұсынамыз. Ұйғыр халқының театр өміріне қатысқысы келетіндердің барлығын шақырамыз. 

Театр алдағы уақытта да Қазақстан халқының бейбітшілік пен ұлтаралық келісім ісіне қызмет етіп, ұйғыр халқының мәдениеті мен өнерінің алтын бесігі болып қалатынына сендіргім келеді.

Рауан Есқали

Материалды көшіріп жариялау үшін редакцияның немесе автордың жазбаша, ауызша рұқсаты қажет және Қазақстан халқы Ассамблеясы порталына гиперсілтеме берілуі тиіс. Авторлық құқық сақталмаған жағдайда ҚР Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы заңымен қорғалады. Авторизация бойынша ank_portal@assembly.kz мекен-жайына хабарласыңыз.