Қазақстан халқы Ассамблеясы

01 Маусым, 2020

596

Бұл енді қайталанбауы керек!

Әр елдің тарихында еске алу қиынға түсетін, бірақ ұмытылмайтын кезеңдер бар. Ұмытуға да болмайды, себебі болашақ ұрпақ өткеннің қателерін біліп, ешқашан қайталамауы қажет.

Солтүстік Қазақстан облыстық Қазақстан халқы ассамблеясы «Тарихтан тағылым – өткенге тағзым» республикалық жобасын іске асыру аясында «Оқиғалар - қайғылы беттер» атты онлайн кездесу ұйымдастырды. Оған этномәдени бірлестіктердің, М.Қозыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан мемлекеттік университетінің өкілдері, еріктілер, жастар қатысты.

Қуғын-сүргін тақырыбы өте өзекті. Саяси қуғын-сүргін оқиғалары әр отбасын қозғады.

Кездесу барысында поляк, корей, неміс, татар, армян этностарының өкілдері сөз сөйледі. Олар іс-шараға қатысушылармен өздерінің ата-бабалары туралы әңгімелерімен бөлісіп, сталиндік режим кезінде жазықсыз қуғын-сүргінге ұшыраған адамдардың қайғылы тағдырларымен таныстырды.

«Радзіма» Солтүстік Қазақстан облыстық белорус мәдени орталығы» қоғамдық бірлестігінің төрайымы Мария Татаренко өз жерлестерінің жарқын болашағы үшін күрескен қазақтардың бостандығына қол жеткізген қазақ зиялыларының өкілдері, «Алаш» партиясының белсенді мүшелері туралы сөз қылды.


Қазақстанға өз еркінен тыс көшірілген алғашқылардың бірі поляктар болды. 25 мыңнан астам адам ызғарлы қазақ даласына қоныс аударылып, туған өлкесінен кетуге мәжбүр болды. «Коперник» Солтүстік Қазақстан облыстық поляк мәдени орталығы» қоғамдық бірлестігі төрағасының орынбасары Валентина Корнева поляктардың Солтүстік Қазақстан облысына күштеп қоныс аударылғаны жайында әңгімелеп берді. Дегенмен халық мемлекеттік билік тарапынан болған сенімсіздік пен тұрақты бақылау жағдайында аман қалды. Поляктардың көбі маңызды партиялық лауазымдарға ие болып, білім, ғылым және мәдениет саласында еңбек етті.

«HANGUG QAZAQSTAN» корей этномәдени орталығы төрағасының орынбасары Евгений Ким қуғын-сүргінге ұшырап, Қиыр Шығыстан Орталық Қазақстанға көшірілген ата-бабаларының тарихын айтып берді.

Корейлер 1860 жылы Ресей империясына келген. Онда 100 мыңнан астам адам Ресей империясының азаматтығын қабылдаған. Корейлер жаңа тұрғылықты жерде күріш және басқа да дәнді дақылдарды өсірді. Бірақ 1837 жылы 180 мыңға жуық корей Қазақстанға, Өзбекстанға және басқа да елдерге қоныс аударылды.


«Сол кезде небәрі 13 жаста болған әжемнің әңгімелері бойынша оның 8 адамнан тұратын отбасын (әкесі, анасы және алты баласы) басқа корейлермен бірге «жүк пойызына» салып, белгісіз бағытқа жіберген. Отбасынан тек алтауы жеткен, екі бала жолда қаза тапқан», - деді Евгений Ким.

Өз сөзінде Евгений қорқынышты да азапты шексіз жол туралы айтты. Орталық Қазақстанға күзде келіп, корей отбасылары жертөлелерді салды. Жергілікті тұрғындар қыста тұрғын үйлерді дұрыс бекітуді үйретті. Отбасы қазақтардың климаты мен өмір салтына төтеп бере алды. Бүгінде корейлер өздерін Қазақстан жерінде туғандай сезініп, өз Отанының игілігі үшін тер төгуде.

Барлық баяндамалар өте қызықты және мазмұнды болды. Әр әңгімеде азап пен қайғы-қасірет және жергілікті тұрғындарға деген алғыс сезіледі. Кездесуге қатысушылар көмек қолын созған қазақ халқы туралы жылылықпен айтады.

Кездесу соңында «Urpaq» қазақ мәдени-ағартушылық орталығы» қоғамдық бірлестігінің төрайымы Гүлбахша Мұсабаева сөз сөйледі. Іс-шараны қорытындылай келе, ол қуғын-сүргінді заңды және тарихи тұрғыдан баяндады. Ол өз сөзін: «Ешқашан қайталанбас үшін, мәңгі есте сақтау үшін бұл туралы айту керек…» деп аяқтады.

Кейін қарай